Συνέντευξη της Ελένης Θεοχάρους στην «ΠΑ»
«Τα κόμματα δεν οφείλουν μόνο συγνώμη…»
Η Ελένη Θεοχάρους, η Ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ, μιλά στην «ΠΑ» για την επόμενη μέρα. Μετά το οικονομικό σοκ, με τη σκόνη του διαπραγματευτικού ποδοβολητού να έχει κάτσει πλέον στο έδαφος, η ίδια παραδέχεται ότι, αν και η υπόθεση της κυπριακής οικονομίας ήταν χαμένη πριν από το Γιούροκρουπ, η δική μας πλευρά θα μπορούσε να ήταν καλύτερα προετοιμασμένη. Κάνει λόγο για αυτοκριτική: «πρώτα εμείς οι ίδιοι ως πολιτεία, ως κράτος, για να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη και να για μην δίδουμε το δικαίωμα και να επιτρέπουμε στους εταίρους να μας συμπεριφέρονται υποτιμητικά και χωρίς τον απαιτούμενο σεβασμό», ενώ δεν διστάζει να πει ότι το κομματικό σύστημα δεν οφείλει μόνο συγγνώμη στους πολίτες, αλλά και στήριξη.
Στο ερώτημα εάν θα τιμωρηθούν οι ένοχοι απαντά πως ναι, φτάνει να υπάρχει πολιτική βούληση και αν η δικαιοσύνη σταθεί στο ύψος της. Σπεύδει να ξεκαθαρίσει, ωστόσο, ότι δεν είναι βέβαιη για το τελικό αποτέλεσμα, «διότι εάν τιμωρηθούν οι ένοχοι ίσως καταρρεύσει το κομματικό μας σύστημα».
Από την κυβέρνηση περιμένει να διαχειριστεί την οικονομική κρίση με σοβαρότητα και έχοντας πάντοτε κατά νου το χειρότερο σενάριο, προκειμένου να καταλήξει στο υποφερτό. «Πρέπει να δούμε πού στεκόμαστε και να οργανωθούμε, πρωτίστως να δούμε πώς θα βοηθήσουμε όσους έχουν άμεση ανάγκη και εν συνεχεία πώς θα περιορίσουμε την ανεργία και την ύφεση μέσω προγραμμάτων της ΕΕ και μέσω λήψης μέτρων που αφορούν για παράδειγμα στο πάγωμα δανείων ή στη διευκόλυνσή πληρωμών τόσο των πολιτών όσο και των επιχειρήσεων. Ταυτοχρόνως θα πρέπει να καταρτιστεί ένα μοντέλο ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια που θα στηρίζεται στα πλεονεκτήματα που έχει η γεωπολιτική θέση της Κύπρου και το φυσικό της αέριο, χωρίς όμως τους γνωστούς λαϊκισμούς».
Για τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό κρούει το κώδωνα του κινδύνου. «Εφόσον τώρα δεν είναι η κατάλληλη περίοδος πρέπει να κερδηθεί χρόνος και αλλαγή στρατηγικής. Εάν δεν φτιαχτούν οι συντελεστές ισχύος μας, οι Τούρκοι και οι Βρετανοί θα μας επιβάλουν λύση χειρότερη από τη διχοτόμηση. Χειρότερη και από το σχέδιο Ανάν». Τέλος μιλά για το κίνημα εθελοντισμού, τονίζοντας ότι ήρθε η ευκαιρία να ξεδιπλώσουμε όλες εκείνες τις αρετές μας που είχαν διαβρωθεί από την καταναλωτική κοινωνία και τη διαφθορά.
Συνέντευξη στον Παύλο Νεοφύτου
κ. Θεοχάρους, πώς είδατε τις στάσεις τόσο των ευρωπαίων εταίρων μας όσο και της δικής μας πλευράς κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στο Eurogroup;
Η υπόθεση της κυπριακής οικονομίας δεν χάθηκε στο Γιουροκρουπ αλλά πριν από αυτό. Και οι τράπεζες και η οικονομία μας ήταν ήδη στον αναπνευστήρα, λόγω λαθών και λόγω του ότι δεν λήφθηκαν έγκαιρα μέτρα. Από την άλλη αληθές είναι ότι θα μπορούσε να ήμασταν καλύτερα προετοιμασμένοι. Οι εταίροι μας από την άλλη θα μπορούσαν να ήταν πιο ανθρώπινοι. Όμως, τελικά η Ευρώπη δεν είναι όπως πολλές φορές την φανταζόμασταν, δηλαδή της αλληλεγγύης, αλλά των συμφερόντων. Δεν πρόκειται να μπω σε ένα blame game, δεν είναι αυτό το οποίο θέλει ο κόσμος. Πρέπει να κάνουμε αυτοκριτική πρώτα εμείς οι ίδιοι ως πολιτεία, ως κράτος, για να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη και να για μην δίδουμε το δικαίωμα και να επιτρέπουμε στους εταίρους να μας συμπεριφέρονται υποτιμητικά και χωρίς τον απαιτούμενο σεβασμό. Ο κόσμος σήμερα θέλει στήριξη στην πράξη και όχι στα λόγια.
Προκειμένου να εξέλθουμε από τα αδιέξοδα τι περιμένετε στη συνέχεια από την κυβέρνηση Αναστασιάδη;
Να διαχειριστεί την οικονομική κρίση με σοβαρότητα και έχοντας πάντοτε κατά νου το χειρότερο σενάριο για να καταλήξει στο υποφερτό. Χωρίς πανικό και λαϊκισμούς. Η κρίση δεν είναι ζήτημα που αφορά μόνο την Κυβέρνηση. Μας αφορά όλους. Και στην κρίση δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές. Πρέπει να δούμε πού στεκόμαστε και να οργανωθούμε, πρωτίστως να δούμε πώς θα βοηθήσουμε όσους έχουν άμεση ανάγκη και εν συνεχεία πώς θα περιορίσουμε την ανεργία και την ύφεση μέσω προγραμμάτων της ΕΕ και μέσω λήψης μέτρων που αφορούν για παράδειγμα στο πάγωμα δανείων ή στη διευκόλυνσή πληρωμών τόσο των πολιτών όσο και των επιχειρήσεων. Ταυτοχρόνως θα πρέπει να καταρτιστεί ένα μοντέλο ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια που θα στηρίζεται στα πλεονεκτήματα που έχει η γεωπολιτική θέση της Κύπρου και το φυσικό της αέριο, χωρίς όμως τους γνωστούς λαϊκισμούς.
Τι απαντάτε σε όσους εκφράζουν φόβους ότι ο Νίκος Αναστασιάδης έχει ενεργήσει όπως ο Γιώργος Παπανδρέου;
Αυτό είναι αυθαίρετο. Ποιος το λέει; Είναι διαφορετικές οι περιπτώσεις και δεν μπορεί να αυθαιρετούμε ή να επιδιδόμαστε σε πολιτικό κουτσομπολιό.
Πιστεύετε ότι θα τιμωρηθούν οι ένοχοι;
Εξαρτάται. Εάν υπάρχει πολιτική βούληση και αν η δικαιοσύνη σταθεί στο ύψος της ναι θα τιμωρηθούν. Και τονίζω ότι εάν θα τιμωρηθούν να τιμωρηθούν οι ένοχοι. Αυτό που δεν θα ήθελα να δω είναι εξιλαστήρια απλώς θύματα. Δεν είμαι βέβαιη για το τελικό αποτέλεσμα. Διότι εάν τιμωρηθούν οι ένοχοι ίσως καταρρεύσει το κομματικό μας σύστημα. Η άποψη του πολίτη είναι ότι αυτό που βλέπουμε δεν είναι τίποτε άλλο από την κορυφή του παγόβουνου.
Μετά την αντιμετώπιση που δέχτηκε η Κύπρος πώς είδατε να αντιδρούν – επίσημα και ανεπίσημα – εντός κοινοβουλίου οι Ισπανοί, Ιταλοί και Γάλλοι συνάδελφοί σας;
Ήταν στην πλειοψηφία τους θετικοί ως προς την Κύπρο, αλλά αυτό δεν αρκεί. Δεν είναι αφελείς. Κατανοούν ότι η συμπεριφορά των εταίρων μας θα μπορούσε να ήταν διαφορετική εάν βεβαίως και ο δικός μας πρότερος βίος ήταν πιο συνετός. Δυστυχώς, δεν είναι η δική τους γνώμη που μετρά αλλά αυτή του Γιούροκρουπ και της Τρόικας. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όταν θέλουν και όταν γίνουν οι κατάλληλοι από εμάς χειρισμοί δεν θα επέλθει θετικότερο πολιτικό κλίμα που θα βοηθήσει στο επόμενο χρονικό διάστημα την Κύπρο να έχει καλύτερη αντιμετώπιση. Θα το παλέψουμε διότι αυτό είναι το χρέος μας και γιατί αυτό επιβάλλει η συνείδησή μας.
Ακούγονται απόψεις για έξοδο μας από την ευρωζώνη. Εσείς πώς βλέπετε ένα τέτοιο σενάριο;
Η Κύπρος ανήκει στην ευρωζώνη και η έξοδός της δεν είναι ζήτημα μόνο οικονομικό αλλά και πολιτικό. Είναι οικονομικό διότι κανείς άλλος δεν μας δανείζει με επιτόκιο της τάξης του 2,5%. Υπενθυμίζω ότι η Ρωσία που είναι φίλη χώρα μάς δάνεισε με 4,5% και εν συνεχεία έθετε και αυτή σκληρούς όρους. Είπε δε, εάν θα μας δάνειζε θα το έπραττε μέσω του ΔΝΤ. Συνεπώς, η οδός δανεισμού είναι η Τρόικα. Διαφορετικά, θα χρεοκοπήσουμε. Εάν πάλι φύγουμε από το ευρώ και πάμε στη λίρα η οικονομία θα γίνει χειρότερη από ότι σήμερα αφού η συναλλαγματική ισοτιμία θα είναι κατά 60% πιο κάτω. Οι επιπτώσεις θα είναι δραματικές και θα μας αγοράσουν σε πολύ χαμηλότερες τιμές. Άλλωστε, δεν έχουμε και πολλά να εξάγουμε για να ισχυριστεί κάποιος ότι αυτό που θα χάσουμε από τη συναλλαγματική πτώση θα το κερδίσουμε από την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και τις εξαγωγές. Από την άλλη, εάν κάποιος έχει ολοκληρωμένη πρόταση για επιστροφή στη λίρα ας την παρουσιάσει και αν όντως μας απαλλάσσει από τα δεσμά της Τρόικας και από τα χρέη κατά τρόπον καλύτερο από τον υφιστάμενο γιατί να πούμε όχι. Μέχρι στιγμής δεν έχει διατυπωθεί καμιά τέτοια πρόταση. Ως προς το πολιτικό σκέλος, θα τρίβουν τα χέρια τους Τούρκοι και Βρετανοί εάν βγούμε από την ευρωζώνη. Εάν έχουμε τα σημερινά μας χάλια δεν ευθύνεται η ευρωζώνη αλλά η δική μας διαφθορά. Τώρα με την κρίση υπάρχει ευκαιρία για εξυγίανση ώστε μελλοντικά να μπορούμε να διαδραματίζουμε θετικό ρόλο στην ευρωζώνη και όχι ρόλο επαίτη.
Τι να αναμένουμε στη συνέχεια από τους Ευρωπαίους εταίρους μας;
Νομίζω ότι δεν πρέπει να παγιδευόμαστε σε ένα αντιευρωπαϊκό κλίμα που επικρατεί στις μέρες μας και καλλιεργείται από εκείνους που θέλουν να καλύψουν τις δικές τους ευθύνες για την καταστροφή. Οι εταίροι μας δεν θα έβαζαν όρους και δεν θα βάλουν όρους εάν εμείς, δηλαδή το πολιτικό σύστημα, ήταν νοικοκυρεμένο και αν δεν συνέβαιναν αυτά που αποκαλύπτεται ότι συνέβαιναν στις τράπεζες μας των οποίων τη ζημιά πληρώνειο νοικοκύρης πολίτης, στον οποίο το κομματικό σύστημα δεν οφείλει συγγνώμη, αλλά και στήριξη.
Εξελίξεις στο Κυπριακό
Προ μηνών δηλώσατε ότι οι Βρετανοί που κινούν τα νήματα από το παρασκήνιο, θα επιχειρήσουν να μας παγιδεύσουν σε μια λύση-εξπρές προ του Ιουλίου, ή θα δεσμεύσουν και τον Πρόεδρο επί επαχθών υποχωρήσεων για να επαναφέρουν μια χειρότερη έκδοση του σχεδίου Ανάν. Μετά από τις τελευταίες οικονομικές εξελίξεις βλέπετε να υποβοηθείται αυτό το ενδεχόμενο;
Είναι πολύ πιο πιθανό αυτό το σενάριο ειδικώς τώρα που όλοι οι συντελεστές ισχύος μας είναι διαλυμένοι, από την οικονομία ως την άμυνα. Ήδη, από Βρετανούς ακούγεται η άποψη ότι τώρα είναι η ώρα της λύσης. Προφανώς για να μας πατήσουν στο λαιμό. Θα ήταν λοιπόν αυτοκτονία η εμπλοκή μας σε συνομιλίες χωρίς να ξεκαθαρίσει ή βάση και χωρίς η λύση να προδιαγράφεται ως καλύτερη της υφιστάμενης κατάστασης.
Αυτή τη στιγμή τι πρέπει να κάνει η δική μας πλευρά;
Η δική μας πλευρά πρέπει να ζητήσει, όπως ζήτησε ήδη, το ξεκαθάρισμα των τουρκικών προθέσεων και να παραμείνει στη βάση λύσης αρχών, εφόσον στην παρούσα φάση είναι το μοναδικό καταφύγιο του αδυνάτου. Εφόσον τώρα δεν είναι η κατάλληλη περίοδος πρέπει να κερδηθεί χρόνος και αλλαγή στρατηγικής. Εάν δεν φτιαχτούν οι συντελεστές ισχύος μας, οι Τούρκοι και οι Βρετανοί θα μας επιβάλουν λύση χειρότερη από τη διχοτόμηση. Χειρότερη και από το σχέδιο Ανάν.
Τελικά είναι καταλύτης για τη λύση το φυσικό αέριο;
Δεν είναι απλά τα πράγματα. Εξαρτάται τι εννοούμε λύση. Εάν το φυσικό αέριο ιδωθεί ως συντελεστής ισχύος και εργαλείο στρατηγικών σχεδιασμών για συμμαχίες και ανάκαμψη της οικονομίας, ναι μπορεί να οδηγήσει σε λύση αρχών και επανένωσης. Εάν όμως εγκλωβιστεί σε μικροπολιτικές λογικές και εάν περάσει αγωγός μέσω Τουρκίας επειδή θα είναι οικονομικά πιο συμφέρουσα η κατάσταση, αλλά θα μας εγκλωβίζει εσαεί στην Τουρκία γεωπολιτικά, καθώς και πολιτειακά μέσω μιας κακής λύσης, τότε το φυσικό αέριο από ευλογία θα εξελιχθεί σε κατάρα.
Εθελοντισμός
Πρόσφατα ιδρύσατε στην εντός των τειχών Λευκωσία το «ιατρείο των φτωχών». Σε αυτή την περίοδο βλέπετε να γιγαντώνονται οι ανθρωπιστικές κινήσεις στον τόπο μας;
Εκ των πραγμάτων. Διότι ο εθελοντισμός μάς δίδει την ευκαιρία να ξεδιπλώσουμε όλες εκείνες τις αρετές μας που είχαν διαβρωθεί από την καταναλωτική κοινωνία και τη διαφθορά. Και είναι κρίμα που το φιλότιμο, η συμπόνια και η λεβεντιά αυτού του λαού καταπιέζονταν και έπρεπε να αναδειχθούν μέσα από μια τραγωδία. Πρέπει να κρατήσουμε την κοινωνία μας σε συνοχή, τον κόσμο στα πόδια του. Και αυτό δεν μπορεί σήμερα να γίνει με χρήμα αλλά με προσφορά και ανθρωπιά. Και αυτή μας περισσεύει. Είναι ο πλούτος μας. Και δεν μπορεί να μας τον πάρει κανείς.
