Μπορεί η σωτηρία του πλανήτη να μας κοστίσει φθηνά;
Του Paul Krugman/The New York Times
Μόλις έμαθα το εξής: πως η σωτηρία του πλανήτη μας τελικά ενδέχεται να μας κοστίσει φθηνά. Ισως μπορεί να είναι και δωρεάν. Αλλά υπάρχει κανείς που να πιστέψει αυτά τα καλά νέα;
Μόλις διάβασα δύο νέες μελέτες σχετικά με το οικονομικό σκέλος της υπόθεσης της κλιματικής αλλαγής: μια μεγάλη έρευνα από τη διεθνή οργάνωση New Climate Economy Project και μια δημοσίευση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αμφότερες ισχυρίζονται πως η υιοθέτηση σκληρών μέτρων για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα δεν θα έχει απολύτως καμία αρνητική επίδραση στην οικονομική ανάπτυξη – ίσως μάλιστα οδηγήσει σε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Μπορεί να μοιάζει πολύ ωραίο για να είναι αληθινό, αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με σοβαρές και προσεκτικές μελέτες. Και πάλι όμως, από πού όμως πηγάζει όλη αυτή η αισιοδοξία;
Είναι ξεκάθαρο πως μια στρατηγική που βάζει μια τιμή στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, είτε διαμέσου ενός φόρου εκπομπών είτε διαμέσου του συστήματος cap-and-trade (την επιβολή ανώτατου ορίου εκπομπών), θα κόστιζε πολύ λιγότερο απ’ ό,τι σας έχουν ενημερώσει οι συνήθεις ύποπτοι. Ομως και τα ίδια τα οικονομικά στοιχεία για την κλιματική προστασία σήμερα δείχνουν σε ακόμη καλύτερη κατάσταση, σε σχέση με πριν από λίγα χρόνια.
Απ’ τη μια πλευρά υπήρξε τεράστια πρόοδος στην ανάπτυξη τεχνολογίας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι πηγές αυτές έχουν τους περιορισμούς τους, καθώς ο ήλιος δεν λάμπει πάντα, ούτε ο αέρας φυσάει πάντα, αλλά αν νομίζετε πως μια οικονομία παίρνει το μεγαλύτερο μέρος της δύναμής της από ηλιακά πάνελ και ανεμογεννήτριες, τότε είστε εκτός πραγματικότητας. Απ’ την άλλη πλευρά, αν βάλουμε όντως μια τιμή στο διοξείδιο του άνθρακα, τότε θα υπάρξουν κι άλλες ωφέλειες που μάλιστα θα έρθουν και σχετικά σύντομα. Η πιο σημαντική εξ αυτών, σύμφωνα με την έρευνα του ΔΝΤ, θα αφορά τη δημόσια υγεία: η καύση κάρβουνου προκαλεί αναπνευστικές παθήσεις, που ανεβάζουν κατά πολύ το κόστος ιατρικής φροντίδας και μειώνουν κατακόρυφα την παραγωγικότητα.
Χάρη σε αυτές τις ωφέλειες καταρρίπτεται, σύμφωνα με τη μελέτη, το επιχείρημα ενάντια στην κοστολόγηση του διοξειδίου του άνθρακα. Ακόμη και χωρίς μια διεθνή συμφωνία στο θέμα αυτό, υπάρχουν αρκετοί λόγοι να αναλάβουμε δράση απέναντι στην κλιματική απειλή. Επιστρέφοντας στο κύριο σημείο μας: είναι πλέον ευκολότερο να κόψουμε τις εκπομπές καυσαερίων σε σχέση με ό,τι έμοιαζε πριν από μερικά χρόνια. Και οι μειωμένες εκπομπές θα παρήγαν μεγάλα οφέλη τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μεσοπρόθεσμα.
Οπότε, η σωτηρία του πλανήτη μας θα μπορούσε να αποδειχτεί μια φθηνή υπόθεση – πιθανώς να μη μας κόστιζε απολύτως τίποτα. Κι όμως, όλοι αυτοί οι προφήτες της λεγόμενης «κλιματικής απόγνωσης» συνεχίζουν να υποστηρίζουν, κραδαίνοντας αναλύσεις και στοιχεία, πως ο μόνος τρόπος να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι να βάλουμε μια και καλή ένα τέλος στην οικονομική ανάπτυξη. Αυτό που πρέπει να ξέρετε είναι το εξής: η «κλιματική απόγνωση» είναι απολύτως λάθος.
Η ιδέα πως η οικονομική ανάπτυξη και η ανάληψη κλιματικής δράσης είναι έννοιες ασύμβατες μεταξύ τους αποτελεί παρανόηση: αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τα συμφέροντα και τις ιδεολογίες μας που μπαίνουν εμπόδιο στη σωτηρία του πλανήτη μας, τότε θα καταλάβουμε πως αυτή η υπόθεση είναι πολύ πιο φθηνή και απείρως ευκολότερο απ’ ό,τι φανταζόμασταν.
