Του Παύλου Νεοφύτου
ΚΑΛΛΕΠΕΙΑ – Η κοινότητα που νίκησε την αστυφιλία
“Αν δεν περάσεις που την Τσαν, Καλλέπειαν εν ευρίσκεις” λέει το παραδοσιακό ποίημα του Νίκου Σαββίδη. Αφού αφήσεις πίσω σου την πόλη της Πάφου, διασχίζοντας προς τα βόρεια τη Μεσόγη και τη Τσάδα, καταλήγεις στη γραφική κοινότητα της Καλλέπειας, σε απόσταση 13 χλμ από την Πάφο. Η Καλλέπεια είναι από τις πρώτες κοινότητες στην Κύπρο που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα του Αγροτουρισμού. Μετά την υποδομή που έχει γίνει για τον σκοπό αυτό, άρχισε να γίνεται χώρος προσέλκυσης όλο και περισσότερων επισκεπτών, αφού η εικόνα της κοινότητας άρχισε σιγά-σιγά να γνωρίζει αξιοζήλευτη αλλαγή. Κοντά στην πλατεία της Καλλέπειας, όπου βρίσκονται τα κοινοτικά γραφεία, συναντήσαμε και κάναμε χειραψία με τον κοινοτάρχη, τον κ. Νίκο Σαββίδη, πολυάσχολο με υποθέσεις της κοινότητας, όπως το απαιτεί η θέση του, γεμάτο αδρεναλίνη και ένταση. Μας μίλησε για την κοινότητα που νίκησε την αστυφιλία και για τις αλλαγές που έχουν γίνει σ’ αυτήν την τελευταία πενταετία.
Κύριε Σαββίδη, σήμερα η κοινότητά σας τι έχει να δείξει στον επισκέπτη της;
ΝΙΚΟΣ ΣΑΒΒΙΔΗΣ: Πρώτα-πρώτα να καλωσορίσω την στην Καλλέπεια. Ευχαριστούμε για την τιμή που μας κάνετε και μας προτείνετε να μας προβάλετε μέσα από την εφημερίδα σας και εύχομαι καλή επιτυχία στην περαιτέρω πορεία της εφημερίδας σας. Σίγουρα ο κάθε επισκέπτης που μπορεί να έρθει στην Καλλέπεια έχει να δει πάρα πολλά. Έχουμε παράξει ένα τεράστιο έργο τα τελευταία πέντε χρόνια. Δουλέψαμε πολύ σκληρά, οργανωμένα και στοχευμένα. Δώσαμε ζωή στην κοινότητα, αφού παρέχονται διάφορες υπηρεσίες: χαράχτηκε μονοπάτι της φύσης, δημιουργήθηκε σημείο ανάδειξης θέας, το Κέντρο Νεότητας για τη νεολαία μας και κοινοτικά γραφεία για να μπορεί ο κάθε χωριανός να εξυπηρετείται. Επίσης έχουμε εξωραΐσει την πλατεία και έχουμε φροντίσει να ανεγερθεί μουσείο Λαϊκής Τέχνης, στο οποίο θα αναδείξουμε όλα τα παλιά για να μαθαίνουν και οι νέοι μας. Γενικά βρισκόμαστε σε μία πορεία ανάπτυξης για το μέλλον και προχωράμε πολύ γοργά.
Μιλήστε μας περισσότερο για το μονοπάτι της φύσης.
Ν.Σ.: Το μονοπάτι έχει απόσταση οκτώ χιλιομέτρα. Ξεκινά από την Καλλέπεια και καταλήγει στη γειτονική κοινότητα της Επισκοπής. Ήταν το παλιό μονοπάτι που συνέδεε τις δύο κοινότητες. Στη διαδρομή υπάρχουν δύο βυζαντινές εκκλησίες, οι οποίες έχουν κηρυχθεί αρχαία μνημεία, του Αγίου Θεοδώρου και του Αγίου Γενναδίου. Γενικά η διαδρομή προσφέρει ευχάριστες στιγμές, αφού προσφέρει σημεία με απρόσκοπτη αισθητική απόλαυση της πράσινης θέας. Οι ενημερωτικές πινακίδες κατατοπίζουν πλήρως τον περιπατητή για την πορεία του μονοπατιού, τη χλωρίδα και την πανίδα.
Εδώ η περιοχή σας τι παράγει;
Ν.Σ.:Η Καλλλεπεια ήταν παραδοσιακά γεωργική κοινότητα. Παράγει σταφύλι, κρασί, ζιβανία και σιουσιούκο, καθώς επίσης και άλλα φρούτα, όπως μήλα. Παράγει επίσης σιτηρά και ελαιόλαδο.
Ποιες εκδηλώσεις διοργανώνετε;
Ν.Σ.: Δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στο θέμα του πολιτισμού και των εκδηλώσεων. Θέλουμε να ψυχαγωγούνται οι κάτοικοι. Πέρα από το να δημιουργούμε έργα και να τα απολαμβάνουν, τους θέλουμε να διασκεδάζουν, γι’ αυτό και οργανώνουμε αρκετές εκδηλώσεις, φεστιβάλ, θεατρικές παραστάσεις και εκδρομές σε διάφορα μέρη της Κύπρου. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα επίσης να τονίσω ότι κάθε χρόνο διοργανώνεται στην κοινότητα μας αγώνας δρόμου εις μνήμην του , ο οποίος ήταν αθλητής Μαραθωνοδρόμος, καταγόμενος από την Καλλέπεια.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια αρκετοί νέοι έχουν αποφασίσει να κατοικήσουν εδώ στην κοινότητα.
Ν.Σ.: Πράγματι, τα τελευταία χρόνια η Καλλέπεια νίκησε την αστυφιλία, και έπεισε τους νέους να μείνουν στο χωριό και πολλούς αποδήμους να επιστρέψουν για πάντα. Δυστυχώς τα τελευταία σαράντα χρόνια μάς έπληξε η αστυφιλία. Το 2001, όταν έγινε η απογραφή πληθυσμού από το κράτος, είχαμε μειωθεί από 600 κατοίκους σε 216. Το 2011, που έγινε η νέα απογραφή, ανεβήκαμε στους 380 κάτοικους. Κι αυτό μας δίνει κουράγιο να εργαζόμαστε για τη συνέχεια.
Ποια είναι τά σχέδια που προορίζονται να υλοποιηθούν στο μέλλον;
Ν.Σ.: Πρώτα-πρώτα έχουμε σκοπό να στηρίξουμε τη νεολαία, η οποία, δυστυχώς σήμερα, λόγω των ηλεκτρονικών υπολογιστών, δε βγαίνει έξω από τις πόρτες των σπιτιών. Όπως σας έχω πει προηγουμένως, δημιουργήσαμε το Κέντρο Νεότητας, αλλά αυτό δεν αρκεί, γι’ αυτό θα ανεγερθεί και ένα γήπεδο φούτσαλ, στο οποίο θα μπορούν οι νέοι να αθλούνται. Επίσης θα ολοκληρωθούν διαπλατύνσεις δρόμων με τοίχους αντιστήριξης, εξωραϊσμοί βρυσών, αναδείξεις μονοπατιών της φύσης και φύτευση και συντήρηση πρασίνου.
Γενικά τι άνθρωποι είναι οι Καλλεπίτες;
Ν.Σ.: Οι Καλλεπίτες είναι φιλότιμοι άνθρωποι, είναι ”ίσιοι”. Και μπορώ να σας το πω αυτό εγώ που δεν κατάγομαι από την Καλλέπεια – κατάγομαι από την Επισκοπή της Πάφου και παντρεύτηκα στην Καλλέπεια. Αλλά, πράγματι, είναι άνθρωποι οι οποίοι νιώθουν τον άλλο και προωθούν το καλό.
ΛΕΤΥΜΠΟΥ – Η κοινότητα του ρεσιού
Αφήνοντας κανείς πίσω του την κοινότητα της Καλλέπειας κατηφορίζει με κατεύθυνση την κοινότητα της Λετύμπου. Η βυζαντινή εκκλησία των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης, η παρασκευή του ρεσιού, η κόψη του μαρμάρου και η καλλιέργια των αμπελιών είναι μερικές από τις χαρακτηριστικές πινελιές της γραφικής κοινότητας.
Η εκκλησία των Αγίων Κηρύκου & Ιουλίττης
Στολίδι της κοινότητας Λετύμπου αποτελεί η μεσαιωνική εκκλησία των Αγίων Κηρύκου & Ιουλίττης, που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του χωριού. Όταν την επισκεφτήκαμε, για καλή μας τύχη, συναντήσαμε εκεί τον ιερέα της κοινότητας, τον πατέρα Κυριάκο, ο οποίος εκείνη την ώρα ασχολείτο με τη φροντίδα των προσκείμενων δέντρων. Αφού έβγαλε το κλειδί απο την τσέπη, άνοιξε τις ξύλινες πόρτες της εισόδου και άναψε τα φώτα για να μπορέσουμε να φωτογραφήσουμε το εσωτερικό της εκκλησίας. Είναι ναός σταυροειδής, εγγεγραμμένος με τρούλο, που σύμφωνα με τον πατέρα Κυριάκο χρονολογείται από το 12ο αιώνα. Διασώζει λίγες τοιχογραφίες του ίδιου αιώνα, ενώ οι περισσότερες χρονολογούνται στο τέλος του 15ου αιώνα. Το λευκό τέμπλο είναι κατασκευασμένο από μάρμαρο της περιοχής και οι φορητές εικόνες που το πλαισιώνουν χρονολογούνται από το 1919.
Το φεστιβάλ του ρεσιού
Η κεντρική εκκλησία της κοινότητας είναι ο Άγιος Θεόδωρος, κοντά στο χώρο του οποίου διοργανώνεται το καθιερωμένο , ένα είδος πιλαφιού με αλεσμένους κόκκους σιταριού, το οποίο από ανέκαθεν παρασκευάζεται από γυναίκες της κοινότητας, προορισμένο κυρίως ως έδεσμα στους γάμους. Πληροφορίες για το ρέσι και το καθιερωμένο φεστιβάλ μάς έχει δώσει ο κοινοτάρχης της Λετύμπου, ο κ. Ανδρέας Κούσπου, ο οποίος υπόσχεται για το φετινό Καλοκαίρι μία ξεχωριστή διοργάνωση, μια και τα έργα ανάπλασης της μεγάλης πλατείας, για τα οποία μας μίλησε με καμάρι, οδεύουν προς το τέλος τους. Σήμερα στην Λετύμπου κάποια άτομα εξακολουθούν να κατασκευάζουν ρέσι για τους γάμους στην επαρχία Πάφου, διατηρώντας ακόμη τη σύνδεση της κοινότητας με το συγκεκριμένο παραδοσιακό έδεσμα.
Σύμφωνα με τον κ. Κούσπου, εκτός από το ρέσι, η Λετύμπου είναι γνωστή και για την παραγωγή μαρμάρων, τα οποία σήμερα συναντά κανείς σε κατοικίες, τόσο της κοινότητας όσο και άλλων περιοχών της επαρχίας Πάφου. Επίσης οι κάτοικοι του χωριού παράγουν σπιτίσια ζιβανία και κρασί από τα αμπέλια που καλλιεργούν οι ίδιοι.
Ο κοινοτάρχης της Καλλέπειας, Νίκος Σαββίδης, μαζί με συχωριανές του μπροστά απο το κτήριο του Κοινοτικού Συμβουλίου
Σημείο θέας . Η θέση του σημείου προσφέρει πανοραμική θέα προς κοντινές δασικές και γεωργικές περιοχές αλλά και ευρύτερα μέχρι το Δάσος Πάφου και Τροόδους
Στο δρόμο Καλλέπειας – Λετύμπου συναντήσαμε μία γιαγιά πάνω σε γαϊδούρι, την κ. Παναγιώτα Χρίστου, από τις σπάνιες εικόνες στην Κυπριακή ύπαιθρο. Σταμάτησε για να την φωτογραφήσουμε
Το στολίδι της Λετύμπου, ο μεσαιωνικός ναός των Αγίων Κηρύκου & Ιουλίττης (12ος αι.)
ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΛΕΤΥΜΠΟΥ
