ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΤΟΝΟΥ
Ανίσχυρη η απαγόρευσης στα σκάφη γρι-γρι να αλιεύουν
Εκτεθειμένη η Κομισιόν από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου κοινοτικός κανονισμός που απαγορεύσει στα σκάφη γρι-γρι να αλιεύουν τόνο.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε σήμερα ό,τι ο κοινοτικός κανονισμός που απαγορεύσει στα σκάφη γρι-γρι να αλιεύουν τόνο από το μέσα Ιουνίου 2008 είναι «μερικώς ανίσχυρος», διότι επιβλήθηκαν διαφορετικές περίοδοι απαγόρευσης μεταξύ των χωρών μελών της Μεσογείου. Η σημερινή απόφαση του Δικαστηρίου, που υποχρεώνει τα κράτη μέλη και την Κομισιόν να τροποποιήσουν τον κανονισμό, λήφθηκε υπό μορφή απάντησης σε προδικαστικό ερώτημα Δικαστηρίου της Μάλτας, στο οποίο είχε προσφύγει αλιευτική εταιρεία. Στον Ανατολικό Ατλαντικό και στη Μεσόγειο, η αλιεία τόνου με σκάφη γρι-γρι επιτρέπεται κανονικά από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Ιουνίου. Ωστόσο, δυνάμει του βασικού κανονισμού 2371/2002 για την κοινή αλιευτική πολιτική, η Επιτροπή μπορεί να θεσπίσει επείγοντα μέτρα για τη διατήρηση των αποθεμάτων ιχθύων.
Έτσι, στις 12 Ιουνίου 2008, η Επιτροπή εξέδωσε τον κανονισμό 530/2008, ο οποίος απαγορεύει την αλιεία τόνου στον Ανατολικό Ατλαντικό και στη Μεσόγειο στα σκάφη γρι-γρι που φέρουν τη σημαία της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Κύπρου και της Μάλτας από τις 16 Ιουνίου 2008, στα δε σκάφη γρι-γρι που φέρουν τη σημαία της Ισπανίας από τις 23 Ιουνίου 2008. Ομοίως, ο κανονισμός απαγορεύει στις κοινοτικές επιχειρήσεις να δέχονται την εκφόρτωση, την τοποθέτηση σε κλωβούς για πάχυνση ή εκτροφή καθώς και τη μεταφόρτωση εντός των κοινοτικών υδάτων ή λιμένων τόνου που έχει αλιευθεί από σκάφη γρι-γρι εντός των ζωνών αυτών από τις ημερομηνίες αυτές και μετά.
Προσφυγή της AJD Tuna.
Η AJD Tuna είναι μαλτέζικη εταιρία η οποία διαθέτει δύο ιχθυοτροφεία εκτροφής και παχύνσεως τόνου. Κατόπιν της εκδόσεως αυτού του κανονισμού, το υπουργείο αλιείας της Μάλτας της απαγόρευσε να αγοράζει και να εισάγει τόνο στη χώρα αυτή. Η AJD Tuna προσέφυγε ενώπιον των μαλτέζικων δικαστηρίων (Prim’Awla tal-Qorti Ċivili) και ζήτησε αποζημίωση για τη ζημία που ισχυριζόταν ότι υπέστη εξαιτίας της απαγόρευσης, την οποία θεωρεί καταχρηστική, παράνομη και παράλογη. Η AJD Tuna ισχυρίζεται ότι δεν μπορούσε να αποκτήσει την ποσότητα τόνου που είχε συμφωνήσει να αγοράσει από γαλλικά και ιταλικά αλιευτικά σκάφη πριν από την έναρξη της αλιευτικής περιόδου. Θεωρώντας ότι η λύση της διαφοράς εξαρτάται από το κύρος του κανονισμού, το «Prim’Awla tal-Qorti Ċivili» υπέβαλε το ζήτημα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Απόφαση Δικαστηρίου.
Με την απόφασή του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαπιστώνει καταρχάς ότι ο βασικός κανονισμός δεν είναι ανίσχυρος στο μέτρο που δεν προβλέπει ότι θα πρέπει, κατά τη διαδικασία θέσπισης των επειγόντων μέτρων, να ζητούνται οι γνώμες των επιχειρηματιών που ενδέχεται να θιγούν από τα μέτρα αυτά. Περαιτέρω, κρίνει ότι ο κανονισμός δεν παραβιάζει την υποχρέωση αιτιολόγησης, την αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης ή την αρχή της αναλογικότητας.
Ωστόσο, το Δικαστήριο θεωρεί ότι ο κανονισμός παραβιάζει την αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων, στο μέτρο που οι απαγορεύσεις που θεσπίζει αρχίζουν να ισχύουν από τις 23 Ιουνίου 2008 για τα ισπανικά σκάφη γρι-γρι, ενώ οι απαγορεύσεις αυτές αρχίζουν να ισχύουν από τις 16 Ιουνίου 2008 για τα μαλτέζικα, τα ελληνικά, τα γαλλικά, τα ιταλικά και τα κυπριακά σκάφη γρι-γρι. Συναφώς, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν αποδείχθηκε ότι τα ισπανικά σκάφη γρι-γρι βρίσκονταν σε αντικειμενικώς διαφορετική κατάσταση από εκείνη των άλλων σκαφών γρι-γρι τα οποία αφορούσε ο κανονισμός, ικανή να δικαιολογήσει, για τα σκάφη αυτά, τη μετάθεση κατά μία εβδομάδα της ενάρξεως της ισχύος των απαγορευτικών μέτρων για την καλύτερη προστασία των αποθεμάτων τόνου στον Ανατολικό Ατλαντικό και στη Μεσόγειο.
Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο παρατηρεί ότι η απαγόρευση της αλιείας τόνου δεν στηριζόταν στην εξάντληση της ποσόστωσης που είχε χορηγηθεί σε κράτος μέλος, αλλά στον κίνδυνο εξάντλησης των αποθεμάτων τόνου και στην επίδραση της αλιείας με σκάφη γρι-γρι επί των αποθεμάτων αυτών. Όμως δεν αποδείχθηκε, ούτε και υποστηρίχθηκε, ότι τα ισπανικά σκάφη γρι-γρι διέφεραν από τα άλλα σκάφη γρι-γρι όσον αφορά την ικανότητα αλιείας τόνου και το βαθμό στον οποίο επηρεάζουν την εξάντληση των αποθεμάτων αυτού του είδους ιχθύος. Το Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο κανονισμός είναι ανίσχυρος στο μέτρο που αντιμετωπίζει διαφορετικά τα ισπανικά σκάφη γρι-γρι σε σχέση προς τα άλλα σκάφη γρι-γρι, χωρίς η διαφορετική αυτή μεταχείριση να δικαιολογείται αντικειμενικώς, λαμβανομένου υπόψη του επιδιωκόμενου σκοπού που συνίστατο στην προστασία του αποθέματος τόνου.
