ΤΑ ΧΑΝΔΡΙΑ – ΕΝΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
Το βιβλίο του Αλέξανδρου Χριστοφόρου
Πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην αίθουσα ηρώων του οικήματος των Συνδέσμων Αγωνιστών ΕΟΚΑ 1955-59, με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Αποδήμων και Φίλων Χανδριών, η παρουσίαση του βιβλίου του εκπαιδευτικού Αλεξάνδρου Χριστοφόρου: ΤΑ ΧΑΝΔΡΙΑ – ΕΝΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ.
Η παρουσίαση του βιβλίου έγινε από το φίλο και συμφοιτητή του συγγραφέα Δρα Κλείτο Ιωαννίδη, ο οποίος καταγοήτευσε πραγματικά το πολυπληθές ακροατήριό του με το μεστό από νοήματα και μηνύματα χειμαρρώδη λόγο του. Ο κ. Ιωαννίδης ανάφερε ανάμεσα σε άλλα και τα ακόλουθα:
Το βιβλίο του Αλέξανδρου Χριστοφόρου είναι ένα βιβλίο ήθους και πατριδογνωσίας. Η πατριδογνωσία είναι η σταθερή αναφορά, η μόνιμη αναφορά, όσων θέλουν να στέκουν όρθιοι και να έχουν ρίζες και καταγωγή. Να έχουν δηλαδή ιθαγένεια. Ιθαγένεια, η οποία είναι ελληνική και ορθόδοξη. Δυστυχώς στις μέρες μας αυτή η ιθαγένεια αποχρωματίστηκε και το βιβλίο αυτό είναι μια συμβολή στην τιτάνια προσπάθεια, που θα πρέπει να καταβληθεί από όλους μας, ώστε ο τόπος μας να επαναευαγγελισθεί εθνικά και πνευματικά και να βρει την πορεία, που μας κράτησε ως τώρα Έλληνες και χριστιανούς ορθόδοξους σε τούτο τον τόπο.
Από το διάβασμα αυτού του βιβλίου έχουμε να κερδίσουμε όλοι. Ιδιαίτερα οι νεότεροι Χανδριώτες, οι οποίοι θα πρέπει να μάθουν το παρελθόν τους και την ιστορία τους. Να μάθουν γι αυτούς στους οποίους ο Αλέξανδρος αφιερώνει το βιβλίο του με ευγνωμοσύνη. «Σε όσους πότισαν με τον τίμιο ιδρώτα τους και πολλές φορές και με το αίμα τους τα μυρωμένα χώματα της Μαδαρής και υπέμειναν δουλεία αιώνων, «στερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι». Που κράτησαν όμως, παρόλα ταύτα, ανόθευτη την πίστη την ορθόδοξη και την ελληνική τους ταυτότητα». Βλέπετε η εκκλησιαστική γλώσσα τον βοηθά να νιώσει τι ήταν εκείνο που συνέβηκε και άστραψε μες τις ψυχές των ανθρώπων όλα εκείνα τα χρόνια της σκοτεινής δουλείας, για να μπορέσουν να σηκώσουν το σταυρό του μαρτυρίου τους. Αλλά οι παλαιότεροι είχαν μνήμη.
Η μνήμη είναι η πεμπτουσία του πολιτισμού. Άλλωστε, οι Μούσες, οι εμπνεύστριες του πολιτισμού, είναι κόρες της μνημοσύνης, της Μνήμης και του Δία. Και ο Αλέξανδρος έκανε ένα βιβλίο μνήμης, ένα βιβλίο πολιτισμού και ένα βιβλίο το οποίο παραπέμπει σε κάτι πολύ πιο σημαντικό. Αυτό που είπε ο Αρχιμήδης «δως μοι πα στω και ταν γαν κινάσω», δώσε μου πού να σταθώ και θα κινήσω τη γη, έτσι γίνεται ένα σημείο σταθερής αναφοράς. Μπορεί το Αρχιμήδειο εύρημα να έχει αξία επιστημονική, μηχανική. Για μένα έχει ύψιστη πνευματική και ηθική αξία. Μας έδωσε ο Αλέξανδρος ένα βιβλίο σταθερής γης, για να σταθούμε και να κινήσουμε τη γη. Να την κινήσουμε με το σωστό τρόπο, γιατί εδώ, σ’ αυτό το βιβλίο, το οποίο είναι γραμμένο με πολλή επιμέλεια, με γνώση, με μέτρο και με σύστημα, με πλήρη διάταξη, βλέπουμε, θα έλεγα τον Αναξαγόρειο νου. Μέσα από αυτό το βιβλίο μπορεί ο καθένας να σταθεί. Είτε είναι Χανδριώτης είτε είναι άλλος, από όποιο μέρος της Κύπρου, μπορεί να δει πώς να πορευθεί σ’ αυτόν τον πλανήτη γη.
Το βιβλίο είναι μια πολύ επιμελημένη έκδοση 320 σελίδων, που διανθίζονται από πλούσιο και αξιόλογο φωτογραφικό υλικό.
Όπως ο ίδιος ο συγγραφέας του βιβλίου αναφέρει, το έγραψε ανταποκρινόμενος σε αίτημα πολλών συγχωριανών του, για να πραγματοποιήσουν μαζί, με οδηγό τη μνήμη, ένα ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο του χωριού τους, των Χανδριών της Πιτσιλιάς.
Στην εισαγωγή του στο βιβλίο, ο συγγραφέας μάς καλεί να τον ακολουθήσουμε για να μας ξεναγήσει στα κακοτράχαλα βουνά του χωριού του. «Να αγναντέψουμε από ψηλά την ομορφιά της φύσης και να υμνήσουμε από τα κατάβαθα της ψυχής μας το Δημιουργό της. Να γνωρίσουμε την ιστορία του τόπου μας και να συνειδητοποιήσουμε ταπεινά το χρέος μας σ’ αυτούς που πέρασαν από καταβολής κόσμου ως σήμερα από τούτα τα μέρη. Να γνωρίσουμε τις αξίες που τους στέριωσαν στις δύσκολες τους ώρες. Την προσφορά τους στους εθνικούς, θρησκευτικούς και κοινωνικούς αγώνες. Την καθημερινή τους ενασχόληση. Τις γιορτές και τα πανηγύρια τους. Τα ήθη και τα έθιμά τους».
Όπως ο ίδιος λέγει «Σε μια εποχή που όλα μετρούνται και αξιολογούνται με οικονομικούς όρους. Σε έναν κόσμο που η ηθική του χρεοκοπία συμπαρασύρει στο βυθό τα πάντα: θεσμούς, αξίες, πολιτική, οικονομία κ.λπ., είναι απόλυτα αναγκαίο να προσπαθήσουμε όλοι να έρθουμε σε αυτογνωσία. Να γνωρίσουμε και να αναγνωρίσουμε ποιοι είμαστε, από πού ερχόμαστε και προς τα πού πρέπει να πάμε».
Ο δρ. Ελλάδιος Χανδριώτης, προλογίζοντας το βιβλίο, αναφέρει και τα εξής:
Η επιφάνεια του χωριού αλλά και η καλυπτόμενη ουσία του, το ψυχικό του είναι, παρουσιάζονται ζωντανεμένα. Ο τόπος … παρουσιάζεται με τα επιμέρους ονόματά του, τα τοπωνύμια, με περιγραφές ή εξηγήσεις. Οι φλοιοί των τοπίων συχνά σπάζονται και τότε αναδύονται παραδόσεις, ιστορικές πληροφορίες ή αρχαιολογικές μαρτυρίες. Για αρκετά τοπία, εντός ή εκτός της κατοικημένης περιοχής, προβάλλουν μνήμες που κρατούσαν σφικτά τους κατοίκους για το οικογενειακό και το κοινοτικό τους καλό, ή και για το καλό της Κύπρου. Ξεχωριστό κεφάλαιο κατέχει η μνήμη της θυσίας του εθνικού μας ήρωα, του Στυλιανού Λένα. Αυτή κρατήθηκε συνεχώς αναμμένη.
Στο βιβλίο παρουσιάζονται ευρήματα ιστορίας, άγνωστες πληροφορίες για τον αγώνα της ΕΟΚΑ του 1955-59, πλούσιες και ευχάριστες αναφορές σε έθιμα, παραδόσεις και παγκοινοτικές δράσεις δίνουν ψυχή και μιλιά στο χθες του χωριού και προσδίδουν αξία στο σήμερα του…
Στα προτερήματα του βιβλίου ο κύριος Χανδριώτης διακρίνει και τα ακόλουθα:
- Και μόνο ο κατάλογος περιεχομένων μαρτυρεί πλούτο και τάξη στο υλικό.
- Η γλωσσική ακρίβεια κα ο συχνά χειμαρρώδης λόγος, μόνιμα διακριτικά της γραφής, είναι συνέπειες έγκυρης γνώσης ή επαρκούς κατάρτισης.
- Οι φυσιολατρικές σελίδες, με τη λογοτεχνική τους χάρη, προκαλούν ευχάριστη συγκίνηση.
- Εγώ πιότερο συγκινούμαι από το ξεχείλισμα της αγάπης του συγγραφέα προς τη μάνα γη. Αισθάνομαι δέος έναντι του οίστρου που τον κυρίευσε.
Και κάτι ακόμα ιδιαίτερα σημαντικό:
ΟΛΑ ΤΑ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΑ ΔΙΑΤΕΘΟΥΝ ΓΙΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΧΑΝΔΡΙΩΝ.
