Είναι οι ηλικιωμένοι πιο συνειδητοί στην προστασία του κλίματος; Η διαφορά ηλικίας επηρεάζει την περιβαλλοντική συμπεριφορά; Έρευνες προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις.
Των Gianna Grün και Ειρήνης Αναστασοπούλου
Όταν γιαγιά και εγγονή κάθονται μπροστά σε έναν υπολογιστή, γίνεται πολλές φορές αντιληπτή η διαφορά κατανόησης νέων πληροφοριών και προκλήσεων. Το παιδί αντιλαμβάνεται αμέσως, ενώ ο ηλικιωμένος χρειάζεται περισσότερο χρόνο. Ενώ όμως ο υπολογιστής προσφέρει μια απτή πρόκληση, υπάρχουν άλλες πιο αόριστες, όπως η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της. Σε αυτόν τον τομέα έχει να κάνει η διαφορά ηλικίας με το πόσο συνειδητοποιημένος είναι κανείς και αποφασισμένος να το αντιμετωπίσει;
Συνειδητοποίηση και σκεπτικισμός
«Ανάμεσα στη δεκαετία του 70 και σήμερα υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι επόμενες γενεές δεν θα είναι σε θέση να δείχνουν μεγαλύτερη κατανόηση από ότι οι προηγούμενες», υποστηρίζει ο Μάρκους Φογκτ, καθηγητής Χριστιανικής Κοινωνικής Ηθικής στο Πανεπιστήμιο Λούντβιχ Μαξιμίλιαν του Μονάχου. Χωρίς να σημαίνει αυτόματα ότι οι πιο ηλικιωμένοι κρατούν πιο ενεργητική στάση στην προστασία του κλίματος. «Δεν υπάρχει στατιστικά σχέση ανάμεσα στην ηλικία και την αντίληψη των προβλημάτων στο θέμα της προστασίας του κλίματος», επιβεβαιώνει και η Ανίτα Ένγκελκς, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Με την ομάδα της διαπίστωσε με πόσο σκεπτικισμό στέκονται οι Γερμανοί απέναντι στην κλιματική αλλαγή και με τρόπους ή στάσεις αντιμετωπίζουν το θέμα. Το αποτέλεσμα: 65% των ερωτηθέντων θεωρούν την κλιματική αλλαγή σοβαρό πρόβλημα, ενώ το ποσοστό των σκεπτικιστών γύρω από το κλίμα ανέρχεται στο 6 με 9%. Η Ανίτα Ένγκελς και η ομάδα της βρήκαν ότι εκείνοι που εκφράζουν αμφιβολίες για την κλιματική αλλαγή, είναι περισσότερο υπέρ της χρήσης ορυκτού άνθρακα παρά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δεν διαπίστωσαν όμως σύνδεση ανάμεσα στο μορφωτικό επίπεδο και στον σκεπτικισμό τους. «Ενώ στις ΗΠΑ οι άνθρωποι που νοιώθουν ότι έχουν καλή ενημέρωση, δεν έχουν πειστεί για την επικινδυνότητα της κλιματικής αλλαγής, στη Γερμανία συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Άνθρωποι που ξέρουν το θέμα, πιστεύουν ότι η ύπαρξή τους απειλείται από την κλιματική αλλαγή», λέει η Ένγκελς.
Προστασία κλίματος ως τρόπος ζωής
Αλλά κι αν ο βαθμός συνειδητοποίησης του προβλήματος είναι υψηλός, δεν σημαίνει ότι ενεργεί κανείς φιλικά προς το περιβάλλον. Το αντίθετο. Έρευνες γενικά στην περιβαλλοντική συνειδητοποιήσει έχουν δείξει χάσμα ανάμεσα στις λόγια και τις πράξεις. Σε κάθε ηλικιακή τάξη υπάρχουν 3 ομάδες: η πρώτη με όλους εκείνους που έχουν συναίσθηση της σοβαρότητας του προβλήματος και ζουν συνειδητά προστατεύοντας το κλίμα, η δεύτερη με όσους επιβαρύνουν το περιβάλλον με τον τρόπο ζωής τους και αδιαφορούν και η τρίτη με εκείνους που προστατεύουν το περιβάλλον χωρίς πρόθεση. «Πολλοί ηλικιωμένοι ζουν λιτά και περιορισμένα, άρα φιλικά προς το περιβάλλον. Δεν υπάρχει κίνητρο, αλλά η στάση τους είναι απότοκο καλής ανατροφής» υποστηρίζει ο κοινωνιολόγος Ντίμαρ Ροστ. «Οι νεώτεροι αναπτύσσουν άλλο στιλ ζωής χωρίς να διαμορφώνονται τάσεις για περισσότερη προστασία του κλίματος. Αυτό είναι καταρχήν θετικό για το κλίμα, αλλά από την άλλη στην επιλογή ταξιδιού επικρατούν οι καθόλου φιλικοί προς το περιβάλλον μακρινοί προορισμοί. Για να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας, θα πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσουμε το πρόβλημα και αυτό συμβαίνει μόνο όταν τα σημεία αναφοράς εκτείνονται στο παρελθόν. «Θα πω με προσοχή ότι οι ηλικιωμένοι έχουν ένα μικρό προβάδισμα, γιατί μπορούν να βλέπουν στο παρελθόν και έχουν το χρόνο να το κάνουν. Γι αυτούς οι ευκαιρίες για συνειδητοποίηση των μεταβολών και η εφαρμογή τους στην προστασία του κλίματος είναι μεγάλες», σημειώνει ο Ροστ. «Μια οικογένεια με μικρά παιδιά αντίθετα ζει στο παρόν και δεν κάνει τόσες σκέψεις για το παρελθόν». Σε αυτό το σημείο η γιαγιά βρίσκεται πιο μπροστά από την εγγονή.
ΠΗΓΗ: Deutsche Welle
