50 άγνωστοι εξωπλανήτες
Ανακάλυψαν τη «σούπερ-Γη» σε κατοικήσιμη ζώνη
Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν 50 άγνωστους έως τώρα πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος και, ανάμεσα τους, υπάρχουν 16 εξωπλανήτες που εμπίπτουν στην κατηγορία της «σούπερ-Γης», δηλαδή έχουν μάζα μεγαλύτερη από του πλανήτη μας αλλά μικρότερη του Δία.
Μία μάλιστα «σούπερ-Γη», σε απόσταση περίπου 35 ετών φωτός, στην κατεύθυνση του Αστερισμού του Ιστίου, βρίσκεται στην λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» του άστρου της, δηλαδή σε μια περιοχή που πληροί τις προϋποθέσεις φιλοξενίας ζωής.
Είναι η δεύτερη φορά, μετά την πρώτη το 2007 (πλανήτης Gliese 581 d), που οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν ένα εξωπλανήτη σε μια δυνητικά κατοικήσιμη ζώνη (ούτε πολύ ζεστή, ούτε πολύ κρύα), δηλαδή στη σωστή απόσταση από το άστρο του, ώστε να καθίσταται εφικτή η ανάπτυξη ζωής σε αυτόν – τουλάχιστον όπως την ξέρουμε στη Γη.
Η ανακάλυψη των εξωπλανητών έγινε με το όργανο (φασματογράφο) Harps, που βρίσκεται στο διαμέτρου 3,6 μέτρων τηλεσκόπιο «Λα Σίλα» του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου στη Χιλή, από ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τον δρα Μισέλ Μαγιόρ του πανεπιστημίου της Γενεύης, ο οποίος είχε ανακαλύψει τον πρώτο εξωπλανήτη το 1995.
Η ανακάλυψη παρουσιάστηκε σε συνέδριο στις ΗΠΑ με θέμα «Ακραία ηλιακά συστήματα» και επίσης πρόκειται να δημοσιευτεί στο περιοδικό αστρονομίας και αστροφυσικής «Astronomy and Astrophysics», σύμφωνα με το BBC, τη βρετανική «Γκάρντιαν» και το «Science».
Οι 50 νέοι εξωπλανήτες κινούνται σε τροχιές γύρω από άστρα που μοιάζουν πολύ με τον ήλιο μας. Πέντε από αυτούς έχουν μάζες το πολύ πενταπλάσιες σε σχέση με την μάζα της Γης.
Οι πλανήτες αυτοί θα αποτελέσουν στόχους προτεραιότητας στο μέλλον για τα διαστημικά τηλεσκόπια, που θα αναζητήσουν ίχνη ζωής στις ατμόσφαιρές τους (π.χ. την χημική «υπογραφή» του οξυγόνου).
Η πιο όμοια στον πλανήτη μας «σούπερ-Γη», με την κωδική ονομασία HD 85512 b, εκτιμάται ότι έχει μάζα μόνο 3,6 φορές μεγαλύτερη από τη Γη και βρίσκεται στο άκρο μιας κατοικήσιμης ζώνης (τέτοια θεωρείται μια σχετικά στενή περιοχή γύρω από ένα άστρο, όπου μπορεί να υπάρξει υγρό νερό στην επιφάνεια του πλανήτη, το οποίο θεωρείται ζωτικό για την ύπαρξη ζωής).«Σούπερ-Γη» καλείται ένας εξωπλανήτης αν έχει μάζα μέχρι δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης.
Εκτιμάται ότι ο συγκεκριμένος εξωπλανήτης έχει βαρύτητα 1,4 φορές μεγαλύτερη της αντίστοιχης γήινης, θερμοκρασίες από 30 έως 50 βαθμούς Κελσίου και μεγάλη υγρασία, με συνέπεια η ατμόσφαιρά του να είναι μάλλον πνιγηρή.
«Δεν εννοούμε ότι αυτός ο πλανήτης θα είναι κατοικήσιμος για εμάς τους ανθρώπους», διευκρίνισε η αστρονόμος Λίζα Καλτενέγκερ του γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ, η οποία δεν απέκλεισε όμως ότι άλλες μικρότερες μορφές ζωής θα μπορούσαν να επιβιώσουν εκεί. Το έτος στον πλανήτη αυτό διαρκεί δύο γήινους μήνες και ο ήλιος του είναι περίπου 1.000 βαθμούς Κελσίου ψυχρότερος από το δικό μας ήλιο. Οι αστρονόμοι επίσης έκαναν νέους υπολογισμούς σχετικά με την πιθανότητα ένα άστρο όπως ο ήλιος μας να διαθέτει γύρω του στερεούς μικρομεσαίους πλανήτες όπως η Γη, σε αντίθεση με αέριους γίγαντες όπως ο Δίας.
Κατέληξαν στην εκτίμηση ότι περίπου το 40% αυτών των άστρων έχουν σε τροχιά γύρω τους τουλάχιστον ένα πλανήτη με μάζα μικρότερη από αυτή του Κρόνου. Με άλλα λόγια, πιστεύουν ότι στο γαλαξία μας αφθονούν οι μικροί βραχώδεις πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη.
Μέχρι τώρα οι αστρονόμοι είχαν ανακαλύψει 564 επιβεβαιωμένους εξωπλανήτες, ενώ άλλοι 1.780 περίπου, που έχουν εντοπιστεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο «Κέπλερ» (εκτοξεύτηκε τον Μάρτιο του 2009),αναμένουν την επιβεβαίωσή τους.
