Διεθνής ομάδα ερευνητών ανακοίνωσε ότι αποκάλυψε τα γενετικά μυστικά της μελισσοπαραγωγού μέλισσας (Αpis mellifera). Η εξέλιξη θεωρείται πολύ σημαντική αφού θα επιτρέψει στους ειδικούς να κάνουν συνδέσεις ανάμεσα στη διατροφή των εντόμων, στο περιβάλλον που ζουν και την ανάπτυξη τους.
Οι ερευνητές ευελπιστούν επίσης ότι η εξέλιξη θα βοηθήσει στο να δοθεί μια απάντηση σε φαινόμενα που οδηγούν σε μαζικούς θανάτους μελισσών σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως η αποκαλούμενη «Διαταραχή Κατάρρευσης Αποικίας».
Σύνθετες κοινωνίες
Ομάδα ερευνητών από τη Βρετανία και την Αυστραλία μελέτησε διεξοδικά τις μελισσοπαραγωγούς μέλισσες. «Οι μελισσοπαραγωγοί μέλισσες ζουν σε σύνθετες κοινωνίες που αποτελούνται από δεκάδες χιλιάδες μέλη. Στην πλειονότητά τους είναι θηλυκές εργάτριες που δεν μπορούν να αναπαραχθούν και για αυτόν τον λόγο αφιερώνουν τη σύντομη ζωή τους στη συλλογή τροφής και σε άλλες ασχολίες όπως η φροντίδα των προνυμφών μέσα στις κυψέλες. Οταν η βασίλισσα της κυψέλης γεννάει τα αβγά της οι εργάτριες αποφασίζουν αν η προνύμφη όταν εκκολαφθεί θα γίνει εργάτρια ή βασίλισσα. Ετσι οι προνύμφες τρέφονται ανάλογα με τη μοίρα που τους έχουν προδιαγράψει οι εργάτριες. Οι προνύμφες που προορίζονται για εργάτες τρέφονται με γύρη και νέκταρ ενώ εκείνες που προορίζονται για βασίλισσες με βασιλικό πολτό. Το ίδιο διαιτολόγιο ακολουθείται σε όλη τη διάρκεια της ζωής των μελισσών. Οι εργάτες τρώνε γύρη και νέκταρ ενώ οι βασίλισσες τον πολτό» αναφέρει ο Πολ Χαρντ, του Πανεπιστημίου Queen Mary στο Λονδίνο που ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Ο ρόλος της επιγενετικής
Οπως φαίνεται, ο ρόλος που θα κληθούν να έχουν οι μέλισσες στην κυψέλη δεν είναι γενετικός (δεν είναι γραμμένος στο DNA τους) αλλά επιγενετικός – επιβάλλεται δηλαδή από εξωτερικούς παράγοντες. Το φαινόμενο είναι σύμφωνα με τους ερευνητές αποτέλεσμα της λεγόμενης υπόθεσης του «ιστονικού κώδικα», μιας διαδικασίας που αφορά γενετικές μεταβολές οι οποίες λαμβάνουν χώρα σε μια οικογένεια πρωτεϊνών (ιστόνες) μέσα στον πυρήνα των κυττάρων. Είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο φαινόμενο εντοπίζεται στις μελισσοπαραγωγούς μέλισσες.
«Η διαφορετική εξέλιξη σε μέλισσες που διαθέτουν το ίδιο DNA είναι ένα ξεκάθαρο παράδειγμα επιγενετικής δράσης που ξεπερνά τους βασικούς γονιδιακούς μηχανισμούς. Από τις γνώσεις που έχουμε για το πώς λειτουργεί ο ιστονικός κώδικας σε άλλους οργανισμούς πιστεύουμε ότι στην περίπτωση των μελισσοπαραγωγών μελισσών παίζει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη και εξέλιξη των προνυμφών τους» αναφέρει ο Μαρκ Ντίκμαν του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ που ήταν επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Biochemistry and Molecular Biology».
