Συνέντευξη στον Παύλο Νεοφύτου
Στις 4-11 Μαϊου ορίστηκε για φέτος η Εβδομάδα Προστασίας των Δασών. Με αφορμή αυτό το σημαντικότατο γεγονός η ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΣΠΙΔΑ επισκέφτηκε τα γραφεία διεύθυνσης του Τμήματος Δασών, όπου ο λειτουργός του Τμήματος, Συντηρητής Δασών στον βαθμό, Σάββας Αντρέα, μας παραχώρησε τη συνέντευξη. Συζητήθηκαν θέματα όπως η πρόσφατη αλλαγή της νομοθεσίας για τα δάση – ψηφίστηκε από τη Βουλή στις 15 και 22 Μαρτίου, το διεθνές έτος δασών και οι δασικές πυρκαγιές. Αναφέρθηκαν επίσης καινοτόμα προγράμματα του Τμήματος Δασών, όπως η εκπαίδευση του κοινού στην ασφαλή και ορθή χρήση αλυσοπριόνων και το Paws-Med, το πρόγραμμα για τη μεταφορά γνώσης για δασικά και περιβαλλοντικά θέματα με βιωματικό τρόπο.
Ποιες είναι οι πιο σημαντικές αλλαγές που προέκυψαν με την πρόσφατη αλλαγή της νομοθεσίας για τα δάση;
Καταρχάς να πούμε ότι η νέα Δασική νομοθεσία αποτελείται αλλαγές στον Δασικό Νόμο και στους Κανονισμούς. Οι αλλαγές αυτές έρχονται να εκσυγχρονίσουν την υφιστάμενη νομοθεσία, η οποία τώρα ανταποκρίνεται καλύτερα στις σύγχρονες αντιλήψεις και προσεγγίσεις για τη διατήρηση και αειφόρο διαχείριση των δασικών πόρων, καθώς και στις νέες προσδοκίες και ανάγκες της σύγχρονης κυπριακής κοινωνίας. Βασίζεται επίσης στην αρχή της ευρείας και καθολικής προσέγγισης στην επίτευξη των στόχων αυτών.
Να σας αναφέρω κάποιες σημαντικές αλλαγές που αφορούν τον περί Δασών Νόμο:
· Καθιδρύεται Δασικό Συμβουλευτικό Σώμα για να συμβουλεύει το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Υπουργό, την Επιτροπή Επέκτασης των Δασών και τον Διευθυντή σε δασικά θέματα,
· Γίνεται υποχρεωτική η ετοιμασία, η υιοθέτηση, η εφαρμογή και αναθεώρηση της Εθνικής Δασικής Πολιτικής και Εθνικού Δασικού Προγράμματος,
· Θεσμοθετείται η ήδη λειτουργούσα Επιτροπή Επέκτασης των Δασών, η οποία εξετάζει και υποβάλλει προτάσεις για κήρυξη χαλίτικης κυρίως γης σε κρατικό δάσος,
· Γίνεται υποχρεωτική η ετοιμασία και εφαρμογή δασικών διαχειριστικών σχεδίων για όλα τα κρατικά δάση, και αλλάζει η απόσταση ισχύος του Δασικού Νόμου και ευθύνης του Τμήματος Δασών για την κατάσβεση δασικών πυρκαγιών από 1 χλμ σε 2 χλμ από την οροθετική γραμμή του κρατικού δάσους. Είναι μία σημαντική αλλαγή που έχουμε τώρα με την καινούρια δασική νομοθεσία.
Πώς προέκυψε αυτή η αλλαγή;
Προέκυψε διότι οι περισσότερες δασικές πυρκαγιές που εκδηλώνονται ξεκινούν από τις παρυφές του δάσους και όχι μέσα από αυτό, αφού η εμπειρία έδειξε ότι περισσότερες από τα 2/3 των πυρκαγιών ξεκινούσαν από τις παρυφές. Το Τμήμα Δασών, το οποίο έχει ένα πολύ καλό δίκτυο δασικών σταθμών στις παρυφές των δασών, είναι δυνατόν να πάει πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι άλλη υπηρεσία στους συγκεκριμένους χώρους, γι’ αυτό και έγινε η συγκεκριμένη αλλαγή.
Σταχυολογώντας μερικούς από τους Περι Δασών κανονισμούς τι αξίζει να αναφερθεί;
Για τους κανονισμούς που αφορούν τη διάθεση κρατικής δασικής γη να πούμε ότι τώρα ρυθμίζεται η εκμίσθωση και άδεια χρήσης κρατικής δασικής γης σε κυβερνητικά τμήματα, κάτι για το οποίο μέχρι σήμερα δεν υπήρχε καθορισμένη διαδικασία. Συστήνεται συμβουλευτική επιτροπή για την εξέταση αιτήσεων που αφορούν τη διάθεση κρατικής γης για γεωργικούς ή κτηνοτροφικούς σκοπούς και εισάγονται μικρές βελτιώσεις στα κριτήρια ανταλλαγής δασικής γης με ιδιωτική γη.
Σε σχέση με τους περί Δασών Κανονισμούς που αφορούν τις άδειες, τη χρήση δασικών οδών και την εξαγωγή δασικών προϊόντων, επαναδιατυπώνεται η διαδικασία έκδοσης άδειας υλοτομίας, συλλογής και μεταφοράς δασικών προϊόντων καθώς και η διαδικασία έκδοσης αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας πριονιστηρίων, καμινιών κλπ., και εισάγονται πρόνοιες για πιστοποίηση δασικών προϊόντων προς εξαγωγή.
Αναφερθήκατε στην επαναδιατύπωση έκδοσης άδειας υλοτομίας. Θα μπορούσατε να μας μιλησετε περισσότερο για αυτό το θέμα;
Τόσο εντός όσο και εκτός των κρατικών δασών χρειάζεται η άδεια του διευθυντή του Τμήματος Δασών για το κόψιμο οποιουδήποτε δέντρου, το οποίο εμπίπτει στον Δασικό Νόμο του 2012. Στον Δασικό Νόμο υπάρχουν δύο πίνακες, οι οποίοι απαριθμούν τα δασικά δέντρα για τα οποία χρειάζεται άδεια, κι αυτό εξαρτάται από το ύψος και τη διάμετρο των δέντρων. Σημαντικό είναι ότι οποιοσδήποτε θέλει να κόψει δέντρο, πριν προχωρήσει στην αποκοπή, να συμβουλεύεται τους δασικούς σταθμούς κατά πόσο χρειάζεται άδεια ή όχι και υπάρχει η σχετική διαδικασία ώστε να του πουν οι δασικοί υπαλλήλοι πως μπορεί να κόψει δασικά δέντρα νόμιμα.
Στην ιστοσελίδα του Τμήματος Δασών υπάρχει σχετική ανακοίνωση για εκπαίδευση στην ασφαλή και ορθή χρήση αλυσοπριόνων.
Χαίρομαι πολύ που το αναφέρατε αυτό. Το Τμήμα Δασών, αναγνωρίζοντας την επικινδυνότητα της εργασίας που γίνεται με τη χρήση αλυσοπριόνων και για την αποφυγή ατυχημάτων δημιούργησε ομάδα εκπαίδευσης στο Δασικό Κολλέγιο Κύπρου, η οποία προσφέρει από την αρχή του έτους πιστοποιημένο πρόγραμμα εκπαίδευσης, διάρκειας 40 εκπαιδευτικών ωρών, για την ορθή και ασφαλή χρήση αλυσοπριόνων. Το πρόγραμμα εκπαίδευσης, καθώς και περισσότερες πληροφορίες, υπάρχουν στην ιστοσελίδα του Τμήματος Δασών, ενώ οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται μπορεί να αποταθεί στα τηλέφωνα 25813606. Σκοπός της συγκεκριμένης εκπαίδευσης είναι να παρέχει πληροφορίες για τη σωστή χρήση του αλυσοπριόνου, ώστε να αποφεύγονται δυσάρεστα γεγονότα, τραυματισμοί ή ακόμα και ακρωτηριασμοί, που σημειώνονται σε τακτά διαστήματα, τόσο σε εργασία σε δάσος όσο και σε ιδιωτικές περιοχές.
Ενημέρωση προς το κοινό παρείχατε και μέσω του Paws-Med, του προγράμματος της Δασικής παιδαγωγικής. Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε με λίγα λόγια το περιεχόμενό της και τους στόχους της;
Πρόκειται για πρόγραμμα που υλοποιήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης», της δράσης «Leonardo da Vinci Μεταφορά Καινοτομίας». Αποσκοπούσε στην ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του κοινού για θέματα δασικής προστασίας, δασικής διαχείρισης, λειτουργίας δασικών οικοσυστημάτων, προσφορά άμεσων και έμμεσων ωφελειών από τα δάση και διαφόρων άλλων θεμάτων που έχουν σχέση με τα δάση.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Paws-Med απευθυνόταν σε δασοπόνους, περιβαλλοντολόγους, καθηγητές, μαθητές και λειτουργούς σε περιβαλλοντικά κέντρα. Η κεντρική ιδέα του προγράμματος ήταν η μεταφορά μηνυμάτων αλλά και γνώσης για δασικά και περιβαλλοντικά θέματα με βιωματικό τρόπο, κάτι που σίγουρα έμεινε αξέχαστο, ειδικά στους μαθητές των σχολείων που συμμετείχαν. Να τονίσουμε ότι οι δραστηριότητες θα συνεχιστούν και στο μέλλον, όχι μόνο με σχολεία αλλά και με διάφορες άλλες ομάδες όπως δασκάλους, ενήλικες και άτομα με ειδικές ικανότητες.
Το 2011 ήταν το Διεθνές Έτος Δασών. Ποιες οι αποτιμήσεις από αυτό το γεγονός;
Για να προαχθεί αυτό το πολύ σημαντικό γεγονός που αναφέρατε το Τμήμα Δασών διοργάνωσε αρκετές εκδηλώσεις, όπως ξεναγήσεις σε μονοπάτια μελέτης της φύσης και σε περιβαλλοντικά κέντρα, δραστηριότητες με διάφορα σχολεία στο δάσος και την Εβδομάδα Προστασίας Δασών. Μπορούμε να πούμε ότι τα αποτελέσματα αυτών των εκδηλώσεων ήταν πολύ ικανοποιητικά, αφού καταφέραμε να προάγουμε τις αξίες και τις οφέλειες των δασών. Γενικά πιστεύουμε ότι ήταν μια αρκετά καλή δουλειά.
Να περάσουμε στο θέμα των δασικών πυρκαγιών. Όσον αφορά την αποκατάσταση καμένων περιοχών, όπως αυτής στον Σαϊτά, πώς λειτουργεί το Τμήμα Δασών;
Πάντα το Τμήμα Δασών είναι πρωτοπόρο στις μεθόδους αποκατάστασης καμένων περιοχών. Πρώτα μεριμνείται η αποκατάσταση του εδάφους, δηλαδή αρχίζουμε με αντοπλημμυρικά έργα, και συνεχίζουμε με δεντροφυτεύσεις ή σπορά. Να πούμε ότι μετά από τη μεγάλη πυρκαγιά του Σαϊτά ολοκληρώθηκε το έργο της αποκατάστασης της περιοχής με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα τόσο της τεχνικής όσο και της φυσικής στην περιοχή.
Ποιες είναι οι συχνότερες αιτίες των πυρκαγιών στην Κύπρο;
Οι κυριότερες αιτίες με βάση στοιχεία που τηρούνται απο το Τμήμα Δασών είναι οι γεωργικές δραστηριότητες, η καύση σκουπιδιών, η απόρριψη αναμμένων σπίρτων ή αποτσίγαρων, το άναμμα φωτιάς από εκδρομείς για την ετοιμασία φαγητού εκτός των εκδρομικών και κατασκηνωτικών χώρων, οι στρατιωτικές δραστηριότητες, διάφορες δραστηριότητες σε εξοχικές κατοικίες, οι πτώσεις κεραυνών, και το βραχυκύκλωμα ηλεκτροφόρων καλωδίων.
Ενόψει του Καλοκαιριού, με τον κίνδυνο για πυρκαγιές να είναι αυξημένος, τι μήνυμα έχετε να στείλετε στο κοινό;
Πρώτα-πρώτα ο κάθε πολίτης θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι τα δάση αποτελούν προσωπική περιουσία. Η διαφύλαξή τους αποτελεί υποχρέωση και καθήκον όλων, γιατί πρέπει να παραδοθούν ακέραια και στις επόμενες γενιές. Ιδιαίτερα πρέπει να προσεχτεί η συμπεριφορά μας όταν βρισκόμαστε στο δάσος, αλλά και στις καθημερινές μας δραστηριότητες. Πρέπει λοιπόν να αποφεύγουμε αλλά και να αποτρέπουμε κάθε ενέργεια που ενδεχόμενα θα προκαλέσει πυρκαγιά. Αν διαπιστώσουμε καπνό ή φωτιά, μέσα ή κοντά στο δάσος, τηλεφωνούμε αμέσως στο 1407, που είναι το τηλέφωνο αναγγελίας δασικών πυρκαγιών.
